Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753
Soufoura
Sophora japonica
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Acacia(-dóu-Japoun).
Nom en français : Sophora du Japon.
Descripcioun :Lou soufoura que vèn pas dóu Japoun mai de Chino, es uno aubre planta dins li pargue, de cop que i''a li carriero e se retrovo d''aqui d''eila en ribo de camin. S''amerarco bèn l''estiéu, quouro flouris, qu''èi cubert d''abiho o peréu à l''après emé si dòusso escanado entre li grano.
Usanço :Li flour soun manjadisso, mai pas li grano que soun empouisounanto ; li fueio soun proun purgativo. Es uno planto de la medecino chinese e, èi di proun vertuouso. Es anti-inflamativo e ajudo à la circulacioun dóu sang, ço qu''èi bon pèr li moureno pèr eisèmple. La rusclo e la racino soun astringènto, ço qu''ajudo à souda li plago. Èi peréu bon contro lou coulesteròu, li baterìo, lis artèri tapado e proun encaro. Diguèn tambèn qu''èi antispamoudico, emetico, tounico, febrifujo, diuretico...
Port : Aubre
Taio : 5 à 8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sophora
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Camin
- Pargue
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Sud-Èst
Ref. sc. : Sophora japonica L., 1767
(= Styphnolobium japonicum (L.) Schott, 1831 )